مسعود فراستی، منتقد سرشناس سینما، در اظهارنظری جدید و جنجالی، میان تتلو و ساسی مانکن مردد است که کدامیک در وادی ابتذال گوی سبقت را از دیگری ربودهاند. او در سخنانش اذعان داشت که هرگز تصور نمیکرد روزی ناچار شود درباره ساسی مانکن اظهار نظر کند. این موضعگیری بار دیگر توجهات را به دیدگاههای فرهنگی او و نقدهایش بر جریانهای هنری عامهپسند جلب کرده است.
نقد فرهنگی و جایگاه موسیقی عامهپسند
اظهارات فراستی را میتوان در ادامهی نقدهای فرهنگی او بر آثار هنری عامهپسند دانست. در نگاه او و بسیاری از منتقدان، برخی از آثار موسیقی پاپ فارسی، بهویژه آنهایی که در فضای غیررسمی و خارج از چارچوبهای کلاسیک موسیقی تولید میشوند، دچار نوعی سطحیگرایی و فقدان محتوای هنری هستند. اما در مقابل، برخی کارشناسان حوزه موسیقی و جامعهشناسی معتقدند که گرایش نسل جوان به خوانندگانی مانند تتلو و ساسی مانکن، حاصل کمبود تولیدات فرهنگی متناسب با سلایق متنوع است. آنها بر این باورند که محدودیتها و ممنوعیتهای اعمالشده بر ژانرهایی مانند رپ و متال، موجب شده تا هنرمندان مستقل یا به موسیقی زیرزمینی روی آورند یا به فعالیت در خارج از کشور بپردازند.
محدودیتهای فرهنگی و محبوبیت موسیقی غیررسمی
یکی از مهمترین عواملی که موجب محبوبیت هنرمندان خارج از چارچوب رسمی شده، نبود آزادیهای لازم برای تولید و انتشار موسیقی در داخل کشور است. سانسور گسترده و عدم امکان ارائه تولیدات متناسب با نیازهای شنوندگان، باعث شده که برخی از هنرمندان با استفاده از فضای مجازی و پلتفرمهای جهانی، ارتباط خود را با مخاطبانشان حفظ کنند و حتی طرفداران بیشتری بهدست آورند. در چنین شرایطی، موسیقی عامهپسند و پرحاشیه، به دلیل امکان دسترسی آسان و محتوای جذاب برای جوانان، بیش از پیش مورد استقبال قرار گرفته است.
موسیقی و آینده فرهنگی ایران
اظهارات فراستی درباره ابتذال در موسیقی، بار دیگر پرسشهایی جدی درباره وضعیت موسیقی و نیازهای فرهنگی جامعه مطرح میکند. آیا میتوان بدون فراهمکردن بستری آزاد و متنوع برای تولید موسیقی، انتظار داشت که سلیقه عمومی به سمت آثار فاخر سوق پیدا کند؟ پاسخ به این پرسش نیازمند رویکردی جامعتر است که هم آزادیهای هنری را به رسمیت بشناسد و هم به بهبود کیفیت تولیدات فرهنگی توجه داشته باشد.
در نهایت، بحث پیرامون تتلو و ساسی مانکن، فراتر از یک مقایسه ساده میان دو خواننده پرحاشیه است. این موضوع بهنوعی نمادی از چالشهای فرهنگی و محدودیتهای تولید موسیقی در ایران محسوب میشود. شاید به جای تمرکز بر سطحیبودن یا مبتذلبودن برخی آثار، بهتر باشد شرایطی فراهم شود تا موسیقی در فضایی بازتر و با کیفیتی بالاتر تولید شود؛ فضایی که در آن هنرمندان بتوانند بدون محدودیتهای دستوپاگیر، سلیقههای گوناگون جامعه را پوشش دهند.