کشف مجسمه عجیب قاچاقچیان در تهران سر و صدا به پا کرده است.
روز گذشته پلیس پیشگیری پایتخت از دستگیری یک قاچاقچی عتیقه به همراه مجسمه باستانی خبر داد.
بر اساس اعلام رئیس پلیس پیشگیری پایتخت، دو قاچاقچی که قصد فروش مجسمه فلزی باستانی را به مبلغ 20 میلیارد تومان داشتند، با اقدامات اطلاعاتی در محله خلیج فارس تهران دستگیر شدند. در خبر منتشر شده محل کشف این مجسمه در جنوب کشور ذکر شده و قدمت آن بر اساس نظر کارشناسان 2000 ساله اعلام شده است.
انتشار تصویر این مجسمه در برخی رسانه ها به سرعت با واکنش افکار عمومی مواجه شد. اما با توجه به تجربیات قبلی در کشف این گونه آثار و همچنین بازار داغ کلاهبرداری سودجویان در ساخت آثار جعلی، قدمت این مجسمه حدس زده نشد. اما در این اطلاعیه بر قدمت دو هزار ساله این مجسمه بر اساس کارشناسان تاکید شده است. اما برخی کارشناسان میراث فرهنگی و باستان شناسان با تاکید بر لزوم بررسی دقیق این موضوع، احتمال باستانی بودن این اثر را بر اساس تصویر منتشر شده رد کردند.
اثری که قدیمی نیست!
اکنون تصویر این مجسمه با تیترهای هیجان انگیز «کشف مجسمه دو هزار ساله قاچاقچیان» دست به دست می شود. در حالی که برخی چهره های محبوب در شبکه های اجتماعی بدون اطلاعات کافی این اثر را با دیگر آثار باستانی مقایسه می کنند و حتی هویت احتمالی زنی که مجسمه از او ساخته شده است را اعلام می کنند، تاکنون هیچ باستان شناس صحت این اثر را تایید نکرده است. .
احسان شواربی باستان شناس در واکنش به کشف این مجسمه به « یکم جالب » می گوید:
افرادی که با رشته باستان شناسی و تاریخ هنر ایران باستان آشنا هستند، به راحتی متوجه جعلی بودن این اثر خواهند شد. این مجسمه به احتمال زیاد در عصر حاضر ساخته شده و قدیمی نیست.
وی با اشاره به تعداد این گونه جعل ها در حوزه میراث فرهنگی ایران ادامه می دهد:
هفته ای نیست که تصاویر تقلبی های مشابه به دست باستان شناسان و متولیان موزه ها نرسد و این گونه حوادث سابقه طولانی دارد. تولید آثار باستانی تقلبی برای فروش پدیده جدیدی نیست و تحقیقات مهمی در دنیا برای روش جعل و شناسایی این آثار جعلی انجام شده است.
شواربی با اشاره به تصویر منتشر شده از این مجسمه مدعی قدمت دو هزار ساله است و می گوید:
جعلی بودن این اثر برنزی به دلیل سبک شناسی و تکنیک ساخت مشخص است. به نظر می رسد که جاعلان این مجسمه به طور ناشیانه عناصری از فرهنگ ها و دوره های تاریخی مختلف را تقلید و ترکیب کرده اند. اما ترکیب کلی اثر هیچ ارتباطی با سبک هنری هیچ دوره تاریخی ندارد و کاملاً معاصر است.
همچنین برخی دیگر از فعالان حوزه میراث فرهنگی با ابراز تعجب از قدمت 2000 ساله این اثر به این خبر واکنش نشان داده اند. بسیاری با اشاره به تاریخچه جعل آثار ایرانی که گاه حتی باستان شناسان، مجموعه داران و موزه ها را به دردسر انداخته، این اثر را جعلی غیرحرفه ای دانستند.
از وزارت میراث فرهنگی خبری نیست!
علیرغم اینکه قدمت این مجسمه مشخص نیست، عده ای در شبکه های اجتماعی با استناد به این اطلاعیه درباره اهمیت این کشف نوشته اند. با توجه به اهمیت موضوع، وزارت میراث فرهنگی به دلیل قدمت بالای این کشف هنوز واکنشی به این خبر نشان نداده است. هرچند پلیس به همراه یگان حفاظت میراث فرهنگی این قاچاقچیان را دستگیر کرد اما سکوت و بی تفاوتی سامانه اطلاع رسانی وزارت میراث فرهنگی بر حواشی آن افزوده است. تلاش یکم جالب برای کسب جزئیات بیشتر از یگان حفاظت میراث فرهنگی تا زمان نگارش این گزارش بی نتیجه مانده است.
