شکل گیری و رشد اکوسیستم فناوری از جهت توجه دولت آینده به نوآوری

احسان ابراهیمی در گفت وگو با ایسنا. وی گفت: ایران از نظر تولید مقالات علمی رتبه شانزدهم یا هفدهم جهان را دارد اما از نظر شاخص نوآوری رتبه 62 را دارد. این شکاف بین تبدیل علم به فناوری حکایت از فرصت سوزی در کشور و هدر رفتن سرمایه انسانی در بخش نخبگان دانشگاهی و عدم تعادل و عدم توجه ویژه به اکوسیستم فناوری دارد.

وی افزود: کشورهای توسعه یافته به حوزه های استراتژیک مانند معدن و کشاورزی توجه ویژه ای داشته اند. به گونه ای که هر کاستی در این زمینه ها گاه می تواند منجر به بحران های ملی شود. به عنوان مثال، اگر هلند در زمینه کشاورزی رتبه اول را در جهان دارد به این دلیل است که دانشگاه واگنینگن در بین تمامی دانشگاه های جهان رتبه اول کشاورزی را دارد و دولت هلند توجه ویژه ای به ایجاد یک اکوسیستم فعال و پویا دارد. با نقش آفرینی بازیگران اصلی مانند دانشگاه ها، صنعت، استارت آپ ها و شرکت های دانش بنیان و شتاب دهنده ها.

مدیر مرکز نوآوری و فناوری نفت و گاز با بیان اینکه شاخصی به نام «نوآوری جهانی» یا GLOBA INNOVATION INDEX تعریف شده است که بر اساس آن رتبه نوآوری کشورها مشخص می شود. این شاخص بر اساس ارکان نهادها، پیچیدگی‌های موجود کسب‌وکارها، زیرساخت‌ها، سرمایه‌های انسانی و پژوهشی، خروجی دانش و فناوری، خروجی‌های خلاقانه و پیچیدگی بازار شکل گرفت و افزود: بر اساس گزارش منتشر شده در سال 2023، رتبه ایران در این شاخص 62 بوده است. در این میان، کمترین امتیاز به جایگاه نوآوری ایران در حوزه نهادها (رتبه 131)، پیچیدگی کسب و کار رتبه 117 و زیرساخت در رتبه 97 گزارش شده است. این اعداد نشان می دهد که در حوزه هایی که نقش دولت و حاکمیت قانون مشهود است، وضعیت بسیار ضعیف تری داریم. اگر از نظر عواملی مانند خروجی های نوآوری و فناوری رتبه های بهتری داشته باشیم حتی در سال های اخیر رتبه های 2 و 3 را نیز در برخی از این شاخص ها کسب کرده ایم.

ابراهیمی یادآور شد: در صورت خروج دولت از این بخش‌ها، این حوزه‌ها آماده شکل‌گیری اکوسیستم‌های قوی‌تر می‌شوند و بازیگران مهمی مانند شرکت‌ها، دانشگاه‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان، شتاب‌دهنده‌ها، شبکه‌های فناوری، استارت‌آپ‌های کوچک می‌توانند نقش‌آفرینی کنند تا این شرکت‌های کوچک نقش‌آفرینی کنند. آنها می توانند به شرکت های بزرگ و نقش آفرینی تبدیل شوند.

وی با بیان اینکه ساختار قانونی فعلی موانعی را برای توسعه این بخش ایجاد کرده است، گفت: از سوی دیگر باید به فرصت ها و گشایش هایی که در 5 تا 6 سال گذشته برای ورود بخش های خصوصی به صنعت ایجاد شده است، توجه ویژه شود و باید به این فکر کرد که چگونه می توان نوآوری ها را در این بخش ها تعریف و توسعه داد.

ابراهیمی یکی از مهم ترین راهکارهای برون رفت از شرایط فعلی را توجه به قانون جهش تولید دانش بنیان، ایجاد صندوق های CVC و اجرای کامل مواد 11 و 12 قانون جهش تولید دانست و ادامه داد: قانون جهش تولید یکی از مواردی است که از طریق آن می‌توان کشور آسیب دیده با نگاه توسعه‌ای وارد شد و راه‌هایی را برای برون رفت از شرایط کنونی پیشنهاد کرد.

رئیس مرکز نوآوری و فناوری نفت و گاز بر ضرورت تزریق نوآوری به شرکت های بزرگ تاکید کرد و یادآور شد: نباید از این نکته غافل شد که علاوه بر فعالیت های جاری شرکت ها، نوآوری باید به صورت مستقل و مجزا ایجاد شود. زیرا نوآوری مانند نهال کوچکی است که برای رشد نیاز به مراقبت ویژه دارد و باید خارج از فضای اداری شرکت ها و در قالب صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر CVC این اکوسیستم ها شکل بگیرد.

وی ابراز امیدواری کرد رئیس جمهور آینده با توجه ویژه به این حوزه ها بتواند با توجه به نوآوری در زمینه های استفاده از استعدادها و سرمایه های دانشگاهی و شکل گیری و رشد اکوسیستم فناورانه رونق ایجاد کند.

انتهای پیام