17 سال از اهدای خون داوطلبانه در کشورمان می گذرد و با وجود پیشرفت های گسترده در علم پزشکی، هنوز ماده ای که بتواند به طور کامل جایگزین خون شود، ساخته نشده است. بنابراین برای درمان بیمارانی که به خون و فرآورده های آن نیاز دارند باید از داوطلبان خون گرفته و پس از طی مراحل مختلف به دست بیماران برسد.
به گزارش ایسنا، مشخص است که هر فرآورده خونی را می توان برای مدت زمان محدودی ذخیره کرد. به عنوان مثال، پلاکت ها را فقط می توان به مدت 3 روز در دمای 22 درجه سانتیگراد نگهداری کرد. محدودیت مدت نگهداری خون و فرآورده های خونی باعث می شود نیاز اهداکنندگان به مراکز درمانی و بیماران دائمی و روزانه باشد و در نتیجه اهدای خون در سطح جامعه مستمر باشد تا همواره نیاز بیماران به خون تامین شود. .
در عین حال باید تاکید کرد که اهدای خون یک عمل کاملا بی خطر است. کلیه داوطلبان اهدای خون قبل از اهدا تحت معاینه پزشکی و مصاحبه قرار می گیرند تا اطمینان حاصل شود که اهدای خون مشکلی برای داوطلب و گیرنده ایجاد نمی کند. در طی فرآیند اهدای خون، حجم مشخصی از خون دریافت می شود و دستگاه گردش خون به راحتی می تواند بدون ایجاد مشکل برای بدن اهدا کننده، خود را با از دست دادن این حجم خون سازگار کند.
فرآیند اهدای خون
هنگام مراجعه به پایگاه های سازمان انتقال خون مراحل زیر برای اهدای خون انجام می شود:
1_ مرحله ثبت نام: در این مرحله جزوات آموزشی ویژه به اهداکننده ارائه می شود. پس از مطالعه جزوه و تابلوهای آموزشی در صورتی که فرد واجد شرایط اهدای خون باشد با ارائه کارت شناسایی معتبر همراه با عکس (برای اهداکنندگان بار اول فقط کارت ملی) ثبت نام می شود.
2_ مصاحبه و معاینه: در این مرحله پزشک سوالاتی در مورد سابقه پزشکی، وضعیت فعلی و رفتار شخصی بیمار می پرسد و معاینه مختصری انجام می دهد. وزن، فشار خون، نبض و دمای اهداکننده اندازه گیری و ثبت می شود و در پایان آزمایش هموگلوبین خون برای بررسی کم خونی انجام می شود.
اگر اهداکننده کم خون باشد، مجاز به اهدای خون نیست. بنابراین، زنان داوطلب اهدای خون، پس از اهدای خون نگران کم خونی نباشند. زیرا پس از اهدای خون از این نظر مورد بررسی قرار می گیرند. این مرحله از اهدای خون برای حفظ سلامت اهداکننده و گیرنده خون ارزش زیادی دارد و با توجه به وجود دوره پنجره ای برای برخی بیماری ها، دقت و صداقت در پاسخ به این سوالات از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
3_ مرحله حذف مخفیانه: تمام اطلاعات دریافتی از افراد کاملاً محرمانه باقی خواهد ماند. اما ممکن است به دلیل ترس یا احساس گناه از بیان برخی حقایق یا رفتار خودداری کنند. به همین دلیل در این مرحله پرسشنامه ای به افراد داده می شود که در آن از آنها پرسیده می شود: به نظر شما بهتر است بعد از خون گیری از خون خود برای بیماران استفاده شود یا خیر؟ در صورت عدم استفاده از پاسخ، برگه را انتخاب کرده و داخل جعبه بیندازید، بدین ترتیب خون دریافتی از چرخه انتقال خون خارج می شود. این راهکار تاثیر بسزایی در افزایش سلامت خون جمع آوری شده دارد.
4_ مرحله نمونه گیری خون: ابتدا فرد روی تخت خونگیری قرار می گیرد. ناحیه داخلی آرنج با محلول ضدعفونی کننده ضد عفونی می شود و سوزن جمع آوری خون متصل به کیسه مخصوص با استفاده از تجهیزات استریل وارد ورید آرنج می شود. از آنجایی که تمام ابزارهای مورد استفاده استریل و یکبار مصرف هستند، خطر آلودگی وجود ندارد. در هر اهدای خون حدود 450 میلی لیتر از خون فرد گرفته می شود، یعنی با هر اهدای خون تنها می توان یک کیسه خون اهدا کرد. مدت زمانی که طول می کشد تا یک کیسه خون به اندازه کافی پر شود حدود 5 تا 10 دقیقه است.
5_ مرحله استراحت و پذیرایی: پس از پایان خون گیری فرد به مدت 15-10 دقیقه بر روی تخت استراحت می کند و در حین خون گیری از اهدا کننده خون مراقبت می شود. معاینه، خونگیری و استراحت حدود 20 تا 25 دقیقه طول می کشد.
نکاتی که پس از اهدای خون باید رعایت شود
پس از اهدای خون، اهداکنندگان باید نکات زیر را رعایت کنند:
_ بعد از خون گیری، چند دقیقه بازو را بالا نگه دارید و روی محل خون گیری فشار دهید.
چند دقیقه دراز کشیده و سپس نشسته استراحت کنید، بدن شما به این زمان نیاز دارد تا با حجم خون اهدایی سازگار شود.
_ برای بلند شدن از روی میز خون گیری از فشار آوردن به بازویی که از آن خون گرفته شده خودداری کنید.
_ بلافاصله پس از انتقال به تالار پذیرایی آب میوه و غذای سبک مصرف کنید.
_ برای اندازه گیری مجدد نبض و فشار خون با افسر ترخیص همکاری کنید.
چسب را به مدت چهار ساعت از محل ورود سوزن جدا نکنید.
_ از بازویی که خون گرفته است برای حمل کیف و وسایل خود استفاده نکنید.
حداقل یک ساعت پس از خونگیری سیگار نکشید.
تا 4 ساعت پس از اهدای خون از بلند کردن و حمل اجسام سنگین با دست که از آنها خون گرفته شده است خودداری کنید.
تا 24 ساعت پس از اهدای خون ورزش یا فعالیت های بدنی سنگین انجام ندهید، اما پیاده روی مانعی ندارد.
ممنوعیت موقت اهدای خون
همچنین دلایل مختلفی برای ممنوعیت موقت اهدای خون وجود دارد که عبارتند از:
_ ابتلا به برخی بیماری ها مانند سرماخوردگی و آنفولانزا
_ اقدامات اخیر دندانپزشکی حداکثر تا 72 ساعت
_ مصرف برخی داروها مانند آنتی بیوتیک، آسپرین، دریافت واکسن و ….
_ شرایط خاص مانند فشار خون بالا و پایین، بارداری، شیردهی و ….
داشتن برخی رفتارهای پرخطر مانند رابطه جنسی محافظت نشده، حجامت، خالکوبی، طب سوزنی و سوراخ کردن گوش.
در معافیت موقت افراد به طور موقت از اهدای خون معاف می شوند. یعنی فرد در نوبت فعلی خود نمی تواند خون اهدا کند اما پس از مدت معینی که طول آن بسته به دلیل معافیت متفاوت است می تواند برای اهدای خون مراجعه کند.
شرایط اهدای خون
حداقل سن 18 سال و حداکثر 65 سال
حداقل وزن 50 کیلوگرم
فواصل اهدای خون هر 8 هفته یکبار می باشد، مشروط بر اینکه تعداد دفعات اهدای خون برای آقایان 4 بار و برای خانم ها 3 بار بیشتر نباشد.
_ همراه داشتن اصل شناسنامه (شناسنامه، شناسنامه، گذرنامه و کارت ملی برای اهداکنندگان بار اول الزامی است)
اگر سابقه مواردی مانند آلرژی، مصرف مواد مخدر، سابقه بیماری های قلبی عروقی، ریوی، کلیوی و کبدی، سابقه انتقال خون و فرآورده های آن، سابقه غش، صرع و تشنج، سابقه اعتیاد تزریقی، سابقه جراحی وجود داشته باشد. ، سابقه رفتار بیش از حد خطر (ارتباط جنسی خارج از چارچوب خانواده)، سابقه خالکوبی، حجامت و خالکوبی، سابقه زردی یا زردی در خود و خانواده تان، سفر به مناطق آندمیک مالاریا و …. حتما به پزشک انتقال خون اطلاع دهید. .
انتهای پیام