خلاصه
- در حالی که شاخص توده بدن و چاقی معیارهای قوی برای سلامت در نظر گرفته می شوند، برخی از مطالعات چاقی را با سلامت متابولیک شناسایی کرده اند. یعنی وضعیتی که در آن شاخص توده بدنی افراد بالاست، اما مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی مانند دیابت، بیماری های قلبی، فشار خون بالا و سایر مشکلات متابولیک قابل مشاهده نیست. بنابراین محققان می گویند ممکن است علیرغم وزن بالایش از نظر متابولیک سالم بوده باشد و از این نظر شاخص توده بدنی معیار دقیقی نیست.
- گروهی دیگر از محققان معتقدند که حالت چاقی با وضعیت متابولیک سالم حالت پایداری نیست و حالتی است که فرد دارای اضافه وزن در مسیر مشکلات سلامتی مختلف مرتبط با چاقی از آن عبور می کند. بنابراین معیارهای بهتری برای ارزیابی سلامت افراد چاق نیاز است و معادل دانستن چاقی با بیماری صحیح نیست و باعث استرس و اضطراب می شود.
- گروهی از متخصصان نیز بر این باورند که داشتن اندکی اضافه وزن به خصوص در سنین بالا ممکن است در مواقع بیماری اثر محافظتی داشته باشد و نیازی به نگرانی در مورد وزن کمی بیشتر نباشد. البته، انواع خاصی از چربی ها، مانند بافت چربی اطراف اندام های داخلی، بدیهی است که مضر هستند.
- آخرین تحقیقات چاقی این پیام امیدوارکننده را ارائه می دهد که سلامتی فقط به اعداد روی مقیاس نیست. اگر افراد از یک سبک زندگی سالم پیروی کنند و کمتر به اعداد روی ترازو توجه کنند، در مورد وزن خود استرس و اضطراب کمتری خواهند داشت. کاهش استرس و اضطراب در مورد مسائل مربوط به وزن بدن شما می تواند به سلامتی بهتر کمک کند.
برای مدت طولانی، چاقی در انسان معادل بیماری و با خطر مرگ تدریجی در نظر گرفته شده است، اما شواهدی وجود دارد که این طرز تفکر را به چالش می کشد. در مقاله زیر به چاقی از جنبه های مختلف پرداخته شده است و اینکه آیا شاخص توده بدن معیار خوبی برای سلامت متابولیک است یا خیر. در ابتدا خلاصه مقاله آورده شده و سپس به تفصیل به بحث می پردازیم.
هنگامی که یک زن 25 ساله که ماری می نامیم، در یک مطالعه طولی در مورد چاقی در سال 2016 ثبت نام کرد، به جز یک معیار استاندارد، یعنی شاخص توده بدنی (BMI) سالم بود.
مری با وزن 97 کیلوگرم دارای شاخص توده بدنی (استانداردی بر اساس قد و وزن) بود که او را در گروه افراد چاق قرار داد. با این حال، او مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی، مانند فشار خون بالا، سطح بالای کلسترول و سایر چربیها در خون، یا نوعی بیماری پیش دیابت به نام مقاومت به انسولین را نداشت.
پنج سال بعد، مری 30 کیلوگرم اضافه کرد، اما علائم حیاتی و آزمایشات خون او نشان داد که او سالم است، اگرچه BMI او به حدی افزایش یافته بود که او را در رده چاق های بیمارگونه قرار می داد.
مری تنها فردی نیست که اضافه وزن دارد، اما از سلامت متابولیک خوبی برخوردار است. اگرچه افرادی که چربی بدن بیشتری دارند بیشتر در معرض خطر مشکلات سلامتی مانند دیابت، بیماری های قلبی، سکته مغزی و برخی سرطان ها هستند، اما مطالعات مختلف گروهی از افراد با شاخص توده بدنی بالا و سلامت متابولیک خوب را شناسایی کرده اند. به گزارش ساینتیفیک امریکن، در این افراد فشار خون، سطح کلسترول، حساسیت به انسولین، سطح تری گلیسیرید، سطح چربی کبد و موارد دیگر طبیعی است. محققان این پدیده چاقی با وضعیت متابولیک سالم (MHO) نامیده می شود.
چاقی ممکن است لزوما منجر به بیماری نشود
بسته به تعریف، بر اساس عدد BMI، 6٪ تا 60٪ از بزرگسالان به عنوان چاق طبقه بندی می شوند (افرادی که BMI بین 25 تا 29.9 دارند اضافه وزن و کسانی که BMI بالاتر از 30 دارند چاق محسوب می شوند).
شناسایی افراد چاق با وضعیت متابولیک سالم نشان میدهد که چاقی ممکن است لزوماً منجر به بیماری نشود و خطرات سلامتی مرتبط با آن ممکن است اغراقآمیز باشد.
چاقی سالم از نظر متابولیک توسط جنبشی پذیرفته شده است که می گوید افراد می توانند در هر اندازه ای سالم باشند: بیماران و پزشکانی که با انگ و کلیشه ای که جامعه و نهادهای پزشکی با بیماران بزرگ مرتبط کرده اند مخالف هستند. این تعریف از چاقی همچنین با انتقاداتی در مورد صحت و مفید بودن شاخص توده بدنی به عنوان معیاری برای سلامت همراه است. مارا گوردون، استادیار پزشکی خانواده در دانشکده پزشکی کوپر دانشگاه روآن در نیوجرسی میگوید: «BMI برای پیشبینی افرادی که در معرض خطر بیماری هستند، چندان مفید نیست.
چاقی با وضعیت متابولیک سالم بحث برانگیز است زیرا این ایده را به چالش می کشد که خطر ابتلا به بیماری های جدی با چاقی افزایش می یابد. علاوه بر این، کاهش وزن می تواند بسیاری از بیماری ها از جمله دیابت، فشار خون بالا، کلسترول خون بالا، آپنه انسدادی خواب و آرتروز را بهبود بخشد.
آلیسون گودمن، مدیر ارشد پزشکی بخش تغذیه، فعالیت بدنی و چاقی مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها میگوید: چاقی یک مشکل زیبایی نیست. ما نگران خطر ابتلا به بیماری های مزمن جدی در طول زمان هستیم.
برخی از محققان بر این باورند که چاقی با وضعیت متابولیک سالم حالتی موقتی است که افراد چاق در مسیر ایجاد مشکلات سلامتی که معمولاً با وزن بالاتر بدن همراه است، از آن عبور می کنند. با این حال، مری و کسانی که شرایط او را دارند نشان می دهند که افراد می توانند سال ها چاق باشند و هیچ مشکل پزشکی نداشته باشند. مطالعات دیگر نشان داده اند که اضافه وزن جزئی به اندازه توصیه های قبلی خطرناک نیست و حتی ممکن است محافظت کننده باشد.
برخی از محققان معتقدند چاقی با وضعیت متابولیک سالم حالتی موقتی است که در نهایت منجر به بیماری می شود.
مطالعات جدید روی فیزیولوژی چربی نشان می دهد که چربی همیشه مشکل نیست و شواهد نشان می دهد که ما باید در مفروضات استاندارد در مورد وزن و سلامت تجدید نظر کنیم.
ساموئل کلاین، پزشک و متخصص چاقی در دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، و تیم تحقیقاتی اش افرادی را شناسایی کرده اند که چاق هستند اما به نظر می رسد در برابر اثرات متابولیک مرتبط با چاقی مقاوم هستند. کلاین با اشاره به اینکه درصد بسیار کمی از افراد چاق در واقع از نظر متابولیکی سالم هستند، میگوید مطالعات او تنها مواردی نیست که آنها را شناسایی میکند.
چاقی سالم از نظر متابولیک در بسیاری از گروه های مطالعه شناسایی شده است، اما دشوار است که بدانیم این وضعیت چقدر شایع است، زیرا مطالعات مختلف از معیارهای مختلفی برای طبقه بندی این نوع چاقی استفاده کرده اند.
یکی از بزرگترین مطالعات چاقی با وضعیت متابولیک سالم، داده های نظرسنجی ملی ایالات متحده NHANES III را تجزیه و تحلیل کرد و دریافت که چاقی با وضعیت متابولیک سالم با استفاده از سه معیار زیر بهترین طبقه بندی است:
1. فشار خون (فشار خون سیستولیک؛ اولین عدد از دو عدد زمانی که فشار خون کمتر از 130 میلیمتر جیوه بدون دارو گرفته میشود، خوانده میشود.)
2. نسبت دور کمر به دور باسن (کمتر از 0.95 برای زنان و کمتر از 1.03 برای مردان)
3. نداشتن دیابت نوع 2
با استفاده از معیارهای فوق، محققان محاسبه کردند که 41 درصد از شرکت کنندگان چاق را می توان در گروه MHO در نظر گرفت. دانشمندان همچنین این معیارها را برای افراد موجود در پایگاه داده Biobank انگلستان اعمال کردند و دریافتند که 19 درصد از شرکت کنندگان چاق از نظر متابولیک سالم بودند. به گفته ماتیاس شولتز، نویسنده ارشد این مطالعه، بر اساس این معیارها، چاقی با وضعیت متابولیک سالم با خطر بالاتر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی یا علل دیگر در مقایسه با گروه دارای وزن طبیعی مرتبط نیست.
اما آیا همه این افراد واقعاً از نظر متابولیکی سالم بودند؟ این بستگی به تعریف MHO دارد. شولتز و همکارانش سه تعریف متداول دیگر را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند که طبق هر سه تعریف، کمتر از 6 درصد از شرکت کنندگان NHANES III در گروه چاقی سالم از نظر متابولیکی بودند، با دامنه ای از کمتر از 10 درصد برای دقیق ترین تعریف تا 47 درصد برای تعریفی که اجازه می داد اگر دو مورد از پنج علامت متابولیکی ممکن در فرد وجود داشته باشد متغیر بود.
اگرچه برخی افراد به وضوح دارای چاقی سالم از نظر متابولیکی هستند، محققان در مورد دائمی یا موقتی بودن آن اختلاف نظر دارند. مطالعه بر روی بیش از 4000 بزرگسال در استرالیا نشان داد که حدود 12٪ وضعیت MHO داشتند، اما حدود یک سوم آنها از نظر متابولیک در طی یک دوره پیگیری 5 تا 10 ساله ناسالم شدند.
تجزیه و تحلیل بیش از 4000 شرکتکننده در مطالعه قلب طولی فرامینگام نشان داد که تقریباً نیمی از افرادی که در یک مرحله از مطالعه طولی در گروه MHO طبقهبندی شدهاند، تا چرخه معاینه بعدی، یعنی چهار سال بعد، دیگر در این گروه قرار نگرفتند.
مطالعه ای که بر روی کارمندان دولت بریتانیا انجام شد نشان داد که بیش از یک سوم شرکت کنندگان چاق در ابتدای مطالعه در گروه MHO بودند، اما پس از 10 سال، 35٪ دیگر معیارها را نداشتند و بعد از 20 سال، 48٪ دیگر این معیارها را نداشتند. . سالم نبودند تا در گروه MHO قرار گیرند.
مطالعات ذکر شده نشان می دهد که وضعیت MHO برای همه ثابت نمی ماند. اما از دیدگاهی دیگر، آنها نشان می دهند که تعداد قابل توجهی از افراد چاق (اغلب بیش از نیمی از آنها) سلامت متابولیک خود را برای سال ها حفظ می کنند.
گروه کلاین افرادی را شناسایی کرده اند که مانند مری با دقیق ترین تعریف MHO مطابقت دارند و به نظر می رسد در برابر اثرات منفی اضافه وزن و چربی بالای بدن بر سیستم قلبی عروقی و متابولیک مقاومت می کنند.
سرنخ هایی در مورد دلیل مقاومت برخی افراد چاق در برابر اثرات منفی مرتبط با چاقی وجود دارد. اولین نکته این است که افراد دارای وضعیت MHO معمولاً زنانی هستند که چربی آنها بیشتر در باسن و ران آنها است در حالی که کمر باریکی دارند. به نظر می رسد که بافت چربی آنها به عنوان یک محافظ عمل می کند.
نکته دوم این است که بدن افراد چاق حالت متابولیک سالمی دارد و به انسولین حساس است. در مقایسه با افراد چاق با وضعیت متابولیک ناسالم، سطح آمادگی جسمانی بالاتر و درصد چربی بدن کمتری دارند.
قومیت نیز مهم است. مردم آسیای جنوبی، آسیای شرقی، چینی یا ژاپنی تبار معمولاً از عوارض متابولیک در شاخص توده بدنی یا وزن بدن کمتر در مقایسه با سایر نژادها رنج می برند.